
Listen & Read
E ʻōlelo ana penei: “Ke kau aku nei au, ʻo Kamohoaliʻi, i nā hoʻomaikaʻi ʻana ma luna ou me kēia wai poni iā ʻoe, a ke hāʻawi aku nei au iā ʻoe i ka mana, i ka ikaika, a me ke koa lua ʻole ma kēia moana pālahalaha, mai ka hikina a ke komohana, mai ka ʻākau a ka hema, ma nā wahi a pau āu e hele ai. ʻAʻole kekahi mea e lanakila ma luna ou, mai kēlā paia lani a kēia paia lani, a hiki i nā kūkulu o Kahiki. ʻO nā kupu, ʻo nā ʻeu o ka moana e ʻaʻa mai iā ʻoe ma ke ʻano hakakā, he mea ʻole lākou a pau i mua ou. He noho mālie ko lākou ola; hoʻopaʻipaʻi mai iā ʻoe, ʻo ko lākou make ia. A ke hāʻawi aku nei au i mau kinolau nou hoʻokahi haneli ka nui. Aia a manaʻo aʻe ʻoe i kou kino e lilo i kino humuhumu, ua lilo aʻela pēlā, a i kino pokipoki, pēlā aku; a haneli ka nui o kou mau hoʻololi ʻana. ʻO ia kou mau kinolau aʻu e hāʻawi nei ma koʻu ʻano akua, a mana hoʻi, a e ola mau loa ʻoe a kau i ka pūaneane. Ua noa, lele wale.”
I kēia lā e kau nei nā hoʻopōmaikaʻi ma luna o ia nei, ua maluhia ke anaina me ka weliweli lua ʻole. A pau aʻela nā hana o ia manawa, hoʻi aʻela ka ʻelemakule me kona pūʻali aliʻi a pau, a noho ihola lākou nei malihini me ke kamaʻāina hoʻokahi, ʻo Kaʻalamikihau, a lilo ʻo Kaʻehuikimanōopuʻuloa i mea kiʻekiʻe loa i mua o kona poʻe hoahele me ka makaʻu a me ka weliweli ʻia e lākou nei.
ʻŌlelo maila ʻo Kaʻalamikihau i mua o nā aliʻi malihini, “ ʻAkahi nō au a ʻike i ka hana i hana ʻia iho nei i mua o ia ala, ʻaʻole ma mua a hiki i kēia lā wale nō. He nui koʻu weliweli a me ka makaʻu no nā mea i hāpai ʻia a me ka hāʻawi ʻana i nā kinolau.” ʻAe like maila nā malihini a pau me ka ʻī mai, “ ʻO kākou like kai komohia i loko o kēia hana nui i hana ʻia iho nei.”
I ia wā, ʻo ka hoʻomākaukau maila nō ia o Kaʻalamikihau i nā meaʻai a hoʻolale akula i nā aliʻi malihini e ʻai lākou. A pau ka ʻai ʻana, he manawa luana iho ia no lākou nei a hiki i ka pō ʻana. Ma mua naʻe o ko lākou moe ʻana, ʻo ka pāʻina ahiahi ka hana mua. A pau ka ʻai ʻana, ala akula lākou nei a hiki i ka wā moe. Pane maila ʻo Kaʻalamikihau iā lākou nei, “ ʻO wau kekahi makemake i kā ʻoukou huakaʻi mākaʻikaʻi, ʻo ka ʻae ʻole mai o ka haku o kākou ka hewa.”
I ia wā i ʻōlelo mai ai ʻo Kepanilā, “ ʻAʻole ʻoe e pono ke haʻalele i ko kākou haku aliʻi, no ka mea, ʻo ʻoe maoli nō ka puʻukū o kona alo aliʻi, a ua lilo ʻoe i mea hanohano nui loa, a he mau aliʻi ʻē aʻe ma lalo mai ou. Ma kāu mau ʻolelo lākou a pau e hoʻolohe mai ai a mākou e ʻike aku nei.” ʻAe maila ʻo Kaʻalamikihau, “ ʻAe, ʻo kaʻu mau hana ihola kēia, ʻo ka hoʻokipa mai i nā malihini aliʻi a pau, a me ka hoʻomākaukau ʻana i nā meaʻai a pau a hiki i ka wā e kaʻawale aku ai lākou a pau mai kēia alo aliʻi aku e like me ʻoukou.”
Moe lākou nei i ia pō, a ao aʻe, ʻo ko lākou nei lā ia e hele ai. Ua mākaukau mua ka puʻukū Kaʻalamikihau i nā meaʻai o ka ʻaina kakahiaka. ʻO ka ʻai ihola nō ia, a pau ka ʻai ʻana, haʻi maila ʻo Kaʻalamikihau i ka ʻōlelo mai ke alo aliʻi mai, “E komo mai ana ke aliʻi haku o kākou e ʻike iā ʻoukou ma mua o ko ʻoukou hala ʻana ma ke ʻano hoʻokuʻu aku iā ʻoukou me ka mahalo nui.” I ia wā, komo mai ana ua Kamohoaliʻi nei me kona mau pūʻali aliʻi a pau, a pane maila i kāna ʻōlelo aliʻi, “Ua hiki mai nei au e hālāwai hou me ʻoukou, nā Aliʻi o Hawaiʻi i kēia lā, no ka hoʻokuʻu ʻana aku me kuʻu mahalo nui. Ua hoʻohanohano mai kā ʻoukou huakaʻi aliʻi ma ke kipa ʻana mai i koʻu alo aliʻi nei. ʻAʻole he huakaʻi aliʻi nui i kipa mai ma mua i koʻu wahi nei e like me ʻoukou i kēia mau lā. A ke hoʻokuʻu aku nei au iā ʻoukou me kuʻu mahalo nui, a me koʻu pūʻali aliʻi. E hele ʻoukou a hiki i nā kūkulu o Kahiki, a i hoʻi nui mai, e kipa nui mai ma ʻaneʻi.”
Pane maila ʻo Kaʻehuikimanōopuʻuloa no ka haʻiʻōlelo a ke aliʻi, “E Ka Mōʻī o nā Mōʻī, ke Akua hoʻi o kēia moana nui laulā, mai nā paia lani a Kūkuluokahiki; ke waiho haʻahaʻa aku nei au i ko mākou mahalo nui i ka lohe ʻana i kāu ʻōlelo aliʻi o kēia lā. Ke hele aku nei mākou ma mua e like me ka lā e iho ana i ke komohana, a e hilinaʻi nui mākou ma luna ou ma kēia hele ʻana a hiki i ka peʻa kapu o Nuʻumealani. A huli hoʻi mai mākou, e hoʻomanaʻo mau nō mākou i kāu kauoha aliʻi ma ke kipa ʻana mai ma kou alo aliʻi nei.”
I ia manawa, aloha like akula lākou nei a pau i ke aliʻi nui me kona pūʻali aliʻi, a puka nui maila nā malihini me ka ukali ʻana mai a ka puʻukū nui Kaʻalamikihau, a hoʻokuʻu maila iā lākou nei e hele. ʻO ko lākou nei holo maila nō ia a hiki i Kalaeokalāʻau. ʻŌlelo aku ʻo Kaʻehuikimanōopuʻuloa i nā aliʻi hoahele ona, “E kipa kākou i kahi o ke aliʻi o Molokaʻi. Eia aʻe kēia wahi ona lā, a ʻo ke kauwahi ona, aia ma Koʻolau o kēia ʻāina. Māliʻa, ua hoʻi mai i kēia hale ona.” He ʻae wale nō kā nā hoahele ona. ʻO kēia manō aliʻi naʻe, ʻo Kauhuhū ka inoa, he inoa mai no kēlā manō aliʻi o Kīpahulu i Maui.
A kipa lākou nei, e noho ana ke kiaʻi hale ʻo Kanakaokai, nīnau ana ua ʻōpio nei, “ ʻAuhea ke aliʻi o kēia wahi?” “Ua hele aku nei; ʻo ka hoʻi mai naʻe koe.” “ ʻAʻole anei e hiki iā ʻoe ke hoʻokipa aku iā mākou, a hoʻi mai ke aliʻi?” “He pono nō au ke hoʻokipa, eia ka hewa; he aliʻi huhū, ʻaʻole o kana mai, a he makaʻu mākou a pau iā ia.” ʻōlelo maila ka ʻōpio i ke kiaʻi hale, “ ʻAʻole kā mākou huakaʻi i kipa mai nei e huhū aku iā ia, he huakaʻi mākaʻikaʻi kā mākou.”
No ia mau ʻōlelo maikaʻi a nā malihini, hoʻokipa ʻoluʻolu maila ke kiaʻi hale i nā malihini. A i ka nānā aku a ke kiaʻi hale, he mau aliʻi lākou a pau no ka hanohano o ko lākou mau nanaina, a me ka nunui nō hoʻi o nā kino. ʻAʻole i ʻupu iho lākou nei o ka noho ʻana, wela mai ana ke kai; ʻo ua kamaʻāina aliʻi nei e hoʻi mai ana. I kona hiki ʻana mai i waho nō, kāhea ana me ka leo nui, “Hāunauna kanaka mai nei hoʻi koʻu wahi.” ʻAe akula ka ʻōpio a kākou, “ ʻAe, he kanaka; ʻo wau ʻo Kaʻehuikimanōopuʻuloa, ʻo ke keiki a Kapukapu mā lāua ʻo Hōlei. ʻO kiaʻi pali au o Pānau i Puna, Hawaiʻi.” “E leʻaleʻa auaneʻi me ka malihini.” Wahi mai a ka ʻōpio a kākou, “ ʻAʻole kaʻu huakaʻi he huakaʻi leʻaleʻa; he huakaʻi mākaʻikaʻi kā mākou i kipa mai nei i kou wahi, e ke Aliʻi kamaʻāina o Molokaʻi nui a Hina nei.”
No kēia mau ʻōlelo ʻoluʻolu maikaʻi a kahi ʻōpio a kākou, ua ʻoluʻolu loa ke kamaʻāina, a komo maila ma kona hale aliʻi. E moe aku ana kēia poʻe manō nunui ʻelima, a ʻo ke ono, ʻo kahi ʻōpio, iā ia ke kamaʻilio ʻana. Kuhikuhi akula ka ʻōpio i ke kamaʻāina, “ ʻO Kepanilā kēia, ʻo ke aliʻi o Hilo; ʻo Kāneilehia kēia, ke aliʻi o Kaʻū; ʻo Kua kēia, ke aliʻi o Kona; ʻo Manokini kēia, ʻo ke aliʻi o Kohala; ʻo Kapulena hoʻi kēia, ʻo ke aliʻi o Hāmākua; a ʻo wau nō hoʻi ko Puna.”
I ia wā i hāʻawi mai ai ke kamaʻāina i kona aloha iā lākou nei me ka ʻoluʻolu nui loa. Ma ia manawa nō i hoʻolale aʻe ai ke kamaʻāina i nā meaʻai a pau na lākou nei, a ʻai nui ihola. A kuʻu ka nae, ma ia hope iho, ʻo ko lākou mākaukau ihola nō ia no ka hele ʻana. Ua kūpono ka lā i ia manawa; inā pōʻeleʻele, moe lā lākou nei. ʻO ka hāʻawi like aʻela nō ko lākou nei i ke aloha i ke kamaʻāina, ʻo ka holo nui maila nō ia, a kau ana ka lā i ka ʻili kai, hiki lākou nei i ka nuku o ke awa, kahi e hui ai ʻo Honouliuli me Hālawa. Kipa lākou nei i ka lua o ke kiaʻi o waho, ʻo Keʻaʻaliʻi ka inoa o ia lua o Komoawa. ʻAʻole ua kiaʻi nei o ia lua, komo maila lākou nei a hiki i Kapākule. Ma waho iho, ʻo ia lua ia o ke kiaʻi ʻo Komoawa ka inoa. I laila ua kiaʻi nei kahi i noho ai, lana ana lākou nei i laila.
Kāhea akula ua ʻōpio nei a kākou, “E Komoawa!” “Eia nō au,” wahi a ke kiaʻi. “E hele ʻoe e haʻi aku i kuʻu haku, iā Kaʻahupāhau, eia au lā ʻo Kaʻehuikimanōopuʻuloa, ʻo ke keiki a Kapukapu mā lāua ʻo Hōlei, ʻo kiaʻi pali o Pānau i Puna, Hawaiʻi, a me nā aliʻi a pau o Hawaiʻi. I hele mai nei mākou i ka mākaʻikaʻi a e ʻike hoʻi iā ia, i koʻu haku, nāna e pōʻalo nā maka, a ʻo ko lākou nei aʻe ke koe.”
No ka maikaʻi a me ka ʻoluʻolu loa o nā ʻōlelo a ka ʻōpio, he mea ʻoluʻolu loa ia i ke kiaʻi kamaʻāina, ʻae mai ke kiaʻi, “E kali ʻoukou iaʻu. E holo au e haʻi aku i ka pūkaua nui, iā Kahiʻukā, aia lā i uka o Waiawa, a hoʻi koke mai nō au. ʻAʻole au e pono ke hoʻokuʻu aku iā ʻoukou e ʻike iā Kaʻahupāhau o ʻāhewa ʻia au.” ʻAe akula ua wahi ʻōpio nei, ʻo ko ia nei holo akula nō ia a loaʻa ʻo Kahiʻukā ma uka o Waiawa.
Lele ʻē maila ka hauli o Kahiʻukā i kā ia nei hōʻea ʻana aku a nīnau maila iā ia nei, “Ka hua i ka umauma, hāʻina.” “ ʻAe; he poʻe malihini no Hawaiʻi mai, aia lā i waho.” “He aha kā lākou huakaʻi?” wahi a ka pūkaua iā Komoawa. “He huakaʻi mākaʻikaʻi kā lākou, a i aloha nui mai nei nō iā ʻoe. Ma koʻu ʻike iā lākou a pau, he poʻe aliʻi lākou, he hanohano ko lākou nanaina. ʻElima mau mea nui o lākou, a hoʻokahi wahi mea ʻuʻuku iā ia kā lākou ʻōlelo ʻana.”
Pane maila ka pūkaua iā ia nei, “ ʻAʻole kēnā he wahi ʻuʻuku ʻē aʻe; ʻo kuʻu wahi kaikaina akula ʻo Kaʻehuikimanōopuʻuloa, ʻo ke keiki a Kapukapu mā lāua ʻo Hōlei.” ʻAe akula ʻo Komoawa, “Pēlā nō ia i haʻi mai nei. He wahi keiki ʻōlelo leʻaleʻa me ka ʻoluʻolu, no laila, holo maila hoʻi au e haʻi aku iā ʻoe, a maiā ʻoe mai ka ʻae, a laila, ua pono.” ʻAe maila ka pūkaua nui, “O hoʻi a haʻi aku i kuʻu aloha iā lākou, a nāu nō hoʻi paha e alakaʻi aku iā lākou i kahi o ke aliʻi a kāua.” ʻAe maila ʻo Komoawa.
Hoʻi akula kēia a hiki ma Kapākule, e noho mai ana nō lākou nei. Haʻi akula kēia i nā malihini, “I aloha ʻia mai nei ʻoukou a pau e ka pūkaua nui Kahiʻukā.” Aloha like maila nā malihini a pau i kā ia nei haʻi ʻana aku. Nīnau maila nō ua ʻōpio nei iā ia nei, “Pehea mai nei kāu huakaʻi? Ua ʻae mai nei nō iā ʻoukou e komo e ʻike i ke Aliʻi Kaʻahupāhau. Pēlā mai nei nō ko kaikuaʻana pūkaua. Eia naʻe koʻu manaʻo: e moe kākou i waho nei, ʻapōpō, komo kākou. I laila aku e pāʻina ai i kakahiaka nui. Ua pōʻeleʻele loa kahi o ke aliʻi i kēia manawa, a ua paʻa akula i ke kiaʻi ʻia e Honuiki me kona mau koa.” ʻAe like maila nō nā malihini a pau e moe, a komo like lākou nei a pau i loko o ka lua o ke kiaʻi o ka nuku o Puʻuloa. I ia manawa, hoʻomākaukau aʻela ke kamaʻāina i nā meaʻai no ka pāʻina ahiahi o nā malihini a ʻai nui ihola a māʻona, a luana ihola, a no ka māluhiluhi, ua hiamoe nui akula.
I kēlā kakahiaka aʻe, ala aʻela lākou nei a mākaukau no ka hele ʻana, ʻo ka holo nui akula nō ia me Komoawa a hiki ma Kepoʻokalā ma kai o Waipiʻo. ʻO ka lua ia o Honuiki, ka pūkaua kiaʻi kino o Kaʻahupāhau. ʻAʻole ia i hoʻi mai mai Honouliuli mai, ʻo kāna hele ʻana nō i kēlā ahiahi aʻe no ke kiaʻi aliʻi me kona poʻe koa. I ia manawa, hālāwai maila lākou nei me Kahiʻukā, ka pūkaua nui o ke aliʻi, e hele mai ana i Honouliuli no ka hoʻokipa malihini ʻana iā lākou nei ma kahi o ke Aliʻi Kaʻahupāhau. Aloha aku, aloha mai lākou nei a pūliki pumehana maila ʻo Kahiʻukā iā Kaʻehuikimanōopuʻuloa, a holo nui akula lākou nei a hiki i ka hale aliʻi o Kaʻahupāhau ma kēlā ʻaoʻao mai o Honouliuli. Ua kapa ʻia nō ka inoa o kona lua, ʻo Kaʻahupāhau Lua. A hiki akula ka huakaʻi malihini me nā aliʻi pūkaua, a hālāwai akula me Honuiki, ka pūkaua kiaʻi kino o ka hale aliʻi a haʻi akula nā pūkaua alakaʻi iā Honuiki, ka pūkaua kiaʻi kino o ke aliʻi, “He huakaʻi aliʻi kā māua i alakaʻi mai nei, ʻo nā Aliʻi o Hawaiʻi. A ma kekahi kūlana ou, he puʻukū nui no ka hale aliʻi; e hoʻokipa aku ʻoe i nā malihini aliʻi a pau.” ʻAe maila ʻo Honuiki.
A hāʻawi maila ʻo Honuiki i kona aloha i nā malihini aliʻi, a kuhikuhi aʻela ʻo Kahiʻukā iā Honuiki no Kaʻehuikimanōopuʻuloa, ke keiki a Kapukapu mā lāua ʻo Hōlei, a aloha pumehana pū maila ʻo Honuiki i ua wahi ʻōpio nei, no ka mea, ua kapa ʻia kona inoa ma ka ʻehu o ka lauoho o ke poʻo o ko lākou haku, ʻo Kaʻahupāhau.
Hiki nui akula ka huakaʻi aliʻi ma ka hale aliʻi, a komo nui akula i loko ma kā Honuiki hoʻokipa ʻana. I ia manawa i kū like mai ai ʻo Kaʻahupāhau me kona mau pūkaua, Kahiʻukā a me Komoawa, me Honuiki a ma kona ʻano puʻukū, ua haʻi akula ʻo ia i mua o ke aliʻi penei, “ ʻO Kepanilā kēia, ʻo ke aliʻi o Hilo; ʻo Kāneilehia kēia, ke aliʻi o Kaʻū; ʻo Kua kēia, ʻo ke aliʻi o Kona; ʻo Manokini kēlā, ke aliʻi o Kohala; ʻo Kapulena kēia, ke aliʻi o Hāmākua; a ʻo kahi ʻōpio nei ʻo ke aliʻi o Puna, ʻo Kaʻehuikimanōopuʻuloa, i kapa ʻia i ka ʻehu o ko poʻo, e ke Aliʻi.”
Hāʻawi like maila ke Aliʻi i kona aloha i nā malihini a pau, a iā Kaʻehuikimanōopuʻuloa, pūliki maila me ke aloha nui pumehana iā ia no ka mea, ua pili iā ia ua wahi ʻōpio nei ma o kona mau mākua lā, maiā Kanihopāpāwalu mai, kona kupunawahine, he aliʻi wahine no ʻEwa, i hānau i uka o Kūkaniloko kahi o nā aliʻi nui o Oʻahu nei e hānau ai. A mai loko aku o ia papa aliʻi ʻo Hāmanalau, he wahine maikaʻi, a lilo ai iā Kūkaulaliʻi, he aliʻi kāne kanaka maikaʻi no Maui mai.
E hoʻi hou aʻe kākou i nā aliʻi manō. A pau ka ʻike ʻana me ke Aliʻi Kaʻahupāhau, luana ihola lākou me nā aliʻi malihini, a i ia manawa i mākaukau ai nā meaʻai ma o ke kauoha lā a ka puʻukū Honuiki i nā aliʻi ʻāʻīpuʻupuʻu, iā lāua nā ukana ʻai, ʻo Kuhia me Palea, a ke kapa ʻia nō ko lāua mau inoa i kekahi mau kai ma ʻEwa. E ʻōlelo ana mai “Kuhia loko a ke kai ʻo Palea,” ʻo ua mau aliʻi ʻāʻīpuʻupuʻu lā ia a Kaʻahupāhau.
A pau ka ʻai ʻana a nā aliʻi o ia kakahiaka, luana ihola ke anaina a nā aliʻi, a kūpono aʻela ka lā i ka piko lani, pane maila ke aliʻi kamaʻāina i nā malihini, “E hele paha kākou, e nā Aliʻi, i ka ʻauʻau wai.” ʻAe like akula nā malihini, ʻo ka hele like akula nō ia o ka huakaʻi ʻauʻau. ʻO Honuiki ma mua loa, ʻo Kahiʻukā ma hope iho, ʻo ke Aliʻi wahine Kaʻahupāhau me Kepanilā, ʻelua lāua, ʻo Kāneilehia me Kua, ʻelua lāua, ʻo Manokini me Kapulena, ʻelua lāua, a ʻo Kaʻehuikimanōopuʻuloa, ka pūkaua nui o nā aliʻi malinihi, ma hope iho, a ʻo Komoawa, ka pūkaua kiaʻi o ka nuku, ma hope loa o ka huakaʻi aliʻi.
A hiki lākou nei i Waipahu, he wai ʻauʻau ia ma Waikele, ʻauʻau lākou; a pau, mahalo nā malihini i ka maikaʻi o ka wai ʻauʻau. Hele hou ka huakaʻi ʻauʻau ma ka wai ʻauʻau o Ulepuhi, i Waimano, ʻauʻau hou i laila, a hele hou mai i Puhikani, he wai ʻauʻau nō ia ma Waiau, ʻauʻau hou. A hiki loa ka huakaʻi ʻauʻau i ka wai ʻo Kahuawai ma Kalauao, i laila ka ʻauʻau nui ʻana. A liʻuliʻu, he mahalo wale nō kā nā malihini i ka maikaʻi a me ka huʻihuʻi o nā wai ʻauʻau o ke aliʻi wahine o ka iʻa hāmau leo, ka uʻi o Puʻuloa. A pau ka ʻauʻau wai ʻana a ua pūʻali aliʻi nei, ʻo ka hoʻi nui akula nō ia o ka huakaʻi ʻauʻau, a hiki ana i ka hale aliʻi ma Honouliuli.
E ka poʻe e heluhelu ana i kēia moʻolelo o nā aliʻi o ka moana hohonu, e kāpae iki aʻe kākou no lākou, a e huli aʻe kākou no kēia mau wai ʻauʻau. He mau wai ʻauʻau kaulana loa kēia mai ka wā kahiko loa mai a hiki i kēia manawa. He mau wai ʻauʻau no nā aliʻi kahiko o ia mau ʻāina a me nā kānaka a pau loa, a he mau wai mākaʻikaʻi ʻia nō e nā aliʻi malihini a me nā kānaka o nā wahi ʻē aʻe mai Hawaiʻi a Kauaʻi. Ma ka wai ʻauʻau i Kahuawai e ʻauʻau mau ai nā kaikamāhine a Kākuhihewa i kona wā e noho ana ma kai o Puʻuloa, a hoʻāo ai me kekahi kanaka koa kaulana ʻo Kalelealuaka ka inoa. A ma ia wai ʻauʻau nō i ʻauʻau ai ka Mōʻī o Kauaʻi ʻo Kaʻeokūlani, i ka holo ʻana mai i ke kaua a make ai i Kūkiʻiahu nei. A he mau moʻolelo nō e pili ana no kēlā mau wai ʻauʻau i koe akula, akā hoʻi, e waiho au i ko lākou mau moʻolelo no ka mea, ua houpo lewalewa loa nā aliʻi e kali maila.
E ʻolelo hou kākou no nā aliʻi o ka hohonu. I ka hiki nui ʻana o ka huakaʻi aliʻi ma ka hale aliʻi o ke kamaʻāina, ʻono aʻela nā aliʻi o Hawaiʻi i ka niu haohao, i pūpū no ka ʻawa o ke ahiahi, no ka mea, ua maʻa lākou i kekahi wā i ka ʻai i ka niu haohao o ko lākou ʻāina, i ka manawa e inu ʻia ai ʻo ka ʻawa.